Konsekwencje rezygnacji z zakupu przedmiotu leasingu w księgach korzystającego

Zakwalifikowaliśmy umowę leasingu operacyjnego środków transportu jako leasing finansowy. Aktualnie zbliża się wykup tych środków transportu, jednak zamierzamy wskazać osobę trzecią, na którą finansujący ma przenieść ich własność. Jakie będą konsekwencje tego kroku dla niezamortyzowanych ujętych w ewidencji - środków trwałych? Czy należy skorygować wynik lat poprzednich oraz odpowiednio koszty bieżącego roku poprzez przekwalifikowanie od początku ww. leasingu finansowego na leasing operacyjny?

Klasyfikacji umowy leasingu dokonuje się na moment rozpoczęcia leasingu. W myśl art. 3 ust. 4 pkt 2 ustawy o rachunkowości, umowa leasingu ma m.in. charakter leasingu finansowego, kiedy to zawiera prawo do nabycia przedmiotu umowy przez korzystającego, po zakończeniu okresu, na jaki została zawarta, po cenie niższej od jego wartości rynkowej z dnia nabycia. Warunek ten jest spełniony, jeżeli korzystający ma prawo do nabycia stanowiącego przedmiot leasingu składnika aktywów za cenę, która - według przewidywań - będzie na tyle niższa od jego wartości rynkowej (godziwej) ustalonej na dzień zrealizowania tego prawa, że w momencie rozpoczęcia leasingu istnieje wystarczająca pewność, iż korzystający z tego prawa skorzysta.

Ze wskazówek zawartych w pkt III.4 Krajowego Standardu Rachunkowości nr 5 "Leasing, najem i dzierżawa", stanowiącego załącznik do uchwały nr 16/11 Komitetu Standardów Rachunkowości z dnia 13 grudnia 2011 r. (Dz. Urz. Min. Fin. nr 9, poz. 52) wynika, iż zmiany okoliczności (np. niedopełnienie warunków umowy leasingu przez korzystającego) nie powodują zmiany klasyfikacji umowy leasingu dla celów rachunkowości.

Jeżeli jednostka nie dopełni warunków umowy, tj. nie skorzysta z prawa do nabycia przedmiotu umowy leasingu, to w momencie zmiany decyzji o wykupie nie wystąpi obowiązek przekwalifikowania leasingu finansowego na leasing operacyjny. Tym samym korzystający - po zakończeniu okresu leasingu (spłacie zobowiązania z tytułu przedmiotu leasingu) - zwraca przedmiot leasingu finansującemu (lub osobie trzeciej nabywającej przedmiot leasingu od leasingodawcy bezpośrednio po zakończeniu umowy) i zaprzestaje wykazywania tego składnika aktywów w swoich księgach.

Zwrot przedmiotu leasingu można ująć w księgach następującymi zapisami:

a) kwota dotychczasowego umorzenia:

- Wn konto 07-1 "Odpisy umorzeniowe środków trwałych",
- Ma konto 01 "Środki trwałe" (w analityce: Środki trwałe w leasingu),

b) nieumorzona wartość przedmiotu leasingu:

- Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne",
- Ma konto 01 "Środki trwałe" (w analityce: Środki trwałe w leasingu),

c) rozliczenie salda konta 24-9/2 "Rozrachunki z finansującym z tytułu przedmiotu leasingu":

- Wn konto 24-9/2 "Rozrachunki z finansującym z tytułu przedmiotu leasingu",
- Ma konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne".