Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 18 (618) z dnia 20.09.2024
Wątpliwości dotyczące przekwalifikowania umów leasingu w związku z utratą prawa do uproszczeń
Do 2022 r. mogliśmy korzystać z uproszczeń dotyczących kwalifikowania umów leasingu, bowiem nie przekraczaliśmy dwóch z trzech warunków określonych w ustawie o rachunkowości. W 2022 r. przekroczyliśmy limit obrotu co oznacza, że w 2023 r. nie mogliśmy stosować ww. uproszczenia. W 2024 r. znowu mamy prawo do stosowania ww. uproszczenia. Nasze sprawozdanie podlega badaniu przez biegłego. Czy w związku z przekroczeniem limitu obrotu w 2022 r., dla celów bilansowych w 2023 r. należało przekształcić wszystkie umowy leasingu operacyjnego na finansowy (nawet te zawarte w latach wcześniejszych niż 2023 r.)? KSR nr 5 w pkt 4.1 wyraźnie wskazuje, że kwalifikacji dokonuje na moment zawarcia umowy, czyli według nas tylko umowy zawarte w 2023 r. należy kwalifikować jako leasing finansowy. Natomiast z treści pkt 3.10 KSR nr 7 wynika, że trzeba przekwalifikować wszystkie. Czy powinniśmy zatem przekształcić wszystkie umowy?
W odniesieniu do umów leasingu, które były rozliczane w sposób uproszczony, istnieje możliwość dalszego stosowania dotychczasowych, tj. podatkowych, zasad. |
1. Zasady kwalifikacji umów leasingu i dopuszczalne uproszczenia
Umowę leasingu kwalifikuje się do umów leasingu finansowego, jeśli spełnia ona przynajmniej jeden z siedmiu warunków wskazanych w art. 3 ust. 4 ustawy o rachunkowości. Jeżeli umowa nie spełnia żadnego z tych warunków, to jest klasyfikowana do umów leasingu operacyjnego. Natomiast na podstawie art. 3 ust. 6 ustawy o rachunkowości, jednostki, z wyjątkiem jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 1e pkt 1-6 tej ustawy, które za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości, tj.:
1) 25.500.000 zł - w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
2) 51.000.000 zł - w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
3) 50 osób - w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty
- mogą dokonywać kwalifikacji umów, o których mowa w art. 3 ust. 4, według zasad określonych w przepisach podatkowych i nie stosować przepisów art. 3 ust. 4 i 5 ww. ustawy.
Warto dodać, iż aktualnie trwają prace legislacyjne nad projektem ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw (nr z wykazu prac legislacyjnych UC14), który zakłada m.in. podniesienie o 25% wielkości przychodów netto ze sprzedaży oraz sumy aktywów bilansu, decydujące o możliwości stosowania uproszczeń w zakresie klasyfikowania umów leasingu od 1 stycznia 2025 r.
2. Skutki utraty prawa do uproszczeń w zakresie kwalifikacji umów leasingu
W powołanym w pytaniu pkt 4.1. Krajowego Standardu Rachunkowości nr 5 "Leasing najem i dzierżawa" wskazano, iż kwalifikacji umowy jako leasing, najem lub dzierżawa dokonuje się na moment ich rozpoczęcia oraz w razie istotnej zmiany postanowień umowy. Zazwyczaj strony umowy, finansujący i korzystający, kwalifikują umowę leasingu jednakowo. Możliwe jest jednak, iż ta sama umowa leasingu będzie skwalifikowana przez korzystającego jako leasing operacyjny, a przez finansującego jako leasing finansowy. Standard ten nie wyjaśnia jednak jak postąpić w sytuacji gdy w trakcie trwania umowy leasingu nastąpi utrata prawa do stosowania uproszczenia, o którym mowa w art. 3 ust. 6 ustawy o rachunkowości.
Kwestie te szczegółowo opisuje Krajowy Standard Rachunkowości nr 7 "Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym - ujęcie i prezentacja" (KSR nr 7) wskazując, iż w razie utraty prawa do uproszczeń uprzednio zawarte umowy leasingu należy co do zasady przekwalifikować na umowy leasingu finansowego zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości. W pkt 3.11 tego standardu wskazano ponadto, iż w przypadku utraty prawa do stosowania uproszczeń wynikających z przepisów o rachunkowości mamy do czynienia ze zmianą zasad (polityki) rachunkowości. Skutki tej zmiany uwzględnia się w księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym, stosując pełne podejście retrospektywne, tzn.:
1) odnosi się je na kapitał (fundusz) własny, wykazując na mocy art. 8 ust. 2 ustawy o rachunkowości jako zysk (stratę) z lat ubiegłych lub inną pozycję kapitałów (funduszy) własnych, jeżeli tak stanowią inne przepisy o rachunkowości,
2) przekształca się retrospektywnie dane porównawcze w sprawozdaniu finansowym,
3) wykazuje się w odpowiedniej pozycji zestawienia zmian kapitału (funduszu) własnego, jeżeli istnieje obowiązek jego sporządzania.
Jeżeli zastosowanie pełnego podejścia retrospektywnego jest praktycznie niewykonalne, to stosuje się ograniczone podejście retrospektywne, ujmując skutki zmiany wartości aktywów i zobowiązań wynikające ze zmiany przyjętych zasad (polityki) rachunkowości jako korektę stanu początkowego odpowiednich składników kapitału (funduszu) własnego możliwie najwcześniejszego roku obrotowego. Jeśli zastosowanie ograniczonego podejścia retrospektywnego jest również praktycznie niewykonalne, to stosuje się podejście prospektywne i odnosi się skutki zmiany przyjętych zasad (polityki) rachunkowości odpowiednio w ciężar lub na dobro wyniku finansowego lub kapitału (funduszu) własnego, jeżeli przepisy o rachunkowości tak stanowią (por. pkt 3.13-3.14 KSR nr 7). Jednostka, która zmieniła przyjęte zasady (politykę) rachunkowości, jest również zobowiązana do ujawnienia w ustępie 6 pkt 3 i 4 dodatkowych informacji i objaśnień rodzaju zmian, przyczyn ich wprowadzenia oraz przedstawienia ich liczbowego wpływu odpowiednio na wynik finansowy lub kapitał (fundusz) własny, jak i retrospektywnego przekształcenia danych porównawczych.
Sama procedura przekwalifikowania umowy leasingu z operacyjnego na finansowy oraz doprowadzenia danych do porównywalności jest dość skomplikowana. Finansowe skutki takiego przekwalifikowania umowy leasingu należy ująć w księgach rachunkowych na koncie 82 "Rozliczenie wyniku finansowego" (w analityce: Zysk/strata z lat ubiegłych). W wyniku przekwalifikowania umowy leasingu wprowadzeniu do ksiąg rachunkowych będą podlegały środki trwałe, będące przedmiotem takiej umowy. Przed wprowadzeniem środka trwałego do ewidencji należy dokonać podziału miesięcznej raty leasingowej na część kapitałową i odsetkową. Należy bowiem pamiętać, że u korzystającego część odsetkowa stanowi koszt finansowy, zaś część kapitałowa - spłatę zobowiązania wobec finansującego. Ponadto z reguły za część kapitałową uznaje się opłatę wstępną i końcową. Na ogólnych zasadach należy ustalić również stawkę amortyzacyjną. Może się zdarzyć, że jednostka nie będzie w stanie podzielić miesięcznego czynszu (raty) na wartość kapitałową, odsetkową oraz pozostałe koszty uwzględnione w czynszu. W takim przypadku można uznać, że przekształcenie jest praktycznie niewykonalne.
3. Kontynuacja praw nabytych w odniesieniu do umów już zawartych
Komitet Standardów Rachunkowości przewidział trudności jakie mogą się wiązać z przekwalifikowaniem umów leasingu i zezwolił w tym przypadku na kontynuację praw nabytych, dopuszczając możliwość stosowania w dalszym ciągu przepisów podatkowych w odniesieniu do umów już zawartych na dzień utraty prawa do uproszczenia. W świetle bowiem z wyjaśnień zawartych w pkt 3.10 KSR nr 7, w przypadku utraty możliwości stosowania uproszczenia przewidzianego w art. 3 ust. 6 ustawy o rachunkowości, jednostka może w dalszym ciągu stosować przepisy prawa podatkowego w odniesieniu do umów już zawartych na dzień utraty zwolnienia pod warunkiem, że różnice tym spowodowane nie zniekształcają istotnie obrazu sytuacji majątkowej, finansowej oraz wyniku finansowego jednostki lub takie przekształcenie jest praktycznie niewykonalne.
Zatem jeżeli w przypadku pytającej jednostki pozostawienie dotychczasowego sposobu rozliczania umów leasingu nie wpłynie na przedstawienie jej obrazu finansowego lub przekształcenie to jest praktycznie niewykonalne, to należy uznać, iż dopuszczalne jest kontynuowanie dotychczasowej metody rozliczania leasingu na podstawie regulacji podatkowych w odniesieniu do umów leasingu zawartych do dnia utraty zwolnienia (tu: zawartych przed 1 stycznia 2023 r.). Przy czym w sytuacji, gdy jednostka wybierze takie rozwiązanie, powinna w informacji dodatkowej zamieścić informacje o umowach oraz uzasadnienie przyjęcia uproszczenia ewidencyjnego.
www.LeasingFinansowy.pl - Ewidencja księgowa leasingu:
Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz, wejdź do serwisu | ||
www.AutowFirmie.pl » |
Gofin podpowiada
Kompleksowe opracowania tematyczne
Wskaźniki
Bieżące wskaźniki wraz z archiwum
Kalkulatory
Narzędzia księgowego i kadrowego
Przepisy prawne
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
|