Najem lub dzierżawa rozliczane jak leasing finansowy

W przypadku gdy umowa najmu lub dzierżawy zawarta jest na czas określony i spełnia warunki, o których mowa w art. 3 ust. 4 ustawy o rachunkowości, najemca lub dzierżawca powinien wprowadzić przedmiot umowy do ewidencji środków trwałych, zapisem po stronie Wn konta 01 "Środki trwałe", w korespondencji ze stroną Ma konta 24-9/1-2 "Rozrachunki z finansującym z tytułu przedmiotu leasingu" oraz dokonywać jego amortyzacji. W kwestii podziału opłaty podstawowej na część odsetkową i kapitałową, jednostka może skorzystać ze wskazówek zawartych w KSR nr 5.

Przed wprowadzeniem przedmiotu leasingu finansowego do ksiąg rachunkowych, korzystający musi ustalić jego wartość początkową. Ustawa o rachunkowości nie określa w sposób szczególny zasad ustalania wartości początkowej środka trwałego użytkowanego na podstawie umowy leasingu finansowego. Stosuje się tu zatem ogólne zasady dotyczące ustalania tej wartości. W celu ustalenia wartości początkowej przedmiotu leasingu powinno się stosować przepisy odnoszące się do odpłatnego nabycia środka trwałego, czyli wartość tę ustalić według ceny nabycia, o której mowa w art. 28 ust. 2 i 8 ustawy o rachunkowości.

Przy ustalaniu wartości początkowej przedmiotu leasingu korzystający może uwzględnić wskazówki zawarte w KSR nr 5. Zapisy pkt 7.2 tego standardu wskazują, iż na wartość początkową przedmiotu umowy o leasing finansowy składa się cena jego zakupu powiększona o opłatę za zawarcie umowy oraz poniesione przez korzystającego bezpośrednie koszty zawarcia umowy, montażu, fundamentów, przystosowania, ulepszenia i inne podobne. Cenę zakupu ustala się wybierając niższą spośród:

wartości rynkowej przedmiotu leasingu, ustalonej na moment rozpoczęcia leasingu, lub
wartości bieżącej opłat leasingowych ustalonej za pomocą stopy procentowej leasingu lub stopy procentowej korzystającego.

Przykład

I. Założenia:

Spółka zawarła na 5 lat (60 m-cy) umowę najmu, której przedmiotem jest maszyna produkcyjna. Dla celów bilansowych jest to leasing finansowy, który spółka rozlicza zgodnie z KSR nr 5.
Dane dotyczące umowy:

a) miesięczna rata (60 rat): 489 zł plus VAT: 112,47 zł,

b) łączna wartość opłat (netto): 489 zł × 60 rat = 29.340 zł.

Spółka ustaliła wartość początkową wynajmowanej maszyny. Jest to wartość rynkowa, która wynosi: 25.000 zł.
Podział raty na część kapitałową i odsetkową (netto) metodą równomierną:

a) część odsetkowa: (29.340 zł - 25.000 zł) : 60 rat = 72,33 zł,

b) część kapitałowa: 489 zł - 72,33 zł = 416,67 zł.

II. Dekretacja:

Opis operacji	Kwota	Konto
Opis operacji	Kwota	Wn	Ma
1. OT - przyjęcie środka trwałego do ewidencji środków trwałych	25.000,00 zł	01	24-9/1-2
2. FZ - czynsz miesięczny:
a) wartość brutto	601,47 zł	30	24-9/1-1
b) VAT naliczony podlegający odliczeniu	112,47 zł	22-1	30
c) przeniesienie miesięcznego czynszu do rozliczenia	489,00 zł	24-9/1-3	30
3. PK - rozliczenie opłaty leasingowej:
a) część odsetkowa	72,33 zł	75-1	24-9/1-3
b) część kapitałowa	416,67 zł	24-9/1-2	24-9/1-3