Zwrot finansującemu niezamortyzowanego przedmiotu leasingu finansowego po zakończeniu umowy

Jak należy zaksięgować zwrot do leasingodawcy samochodu traktowanego w księgach jako leasing finansowy? Na jakie konto odnieść niezamortyzowaną wartość przedmiotu leasingu?

Ewidencja księgowa zwrotu przedmiotu leasingu finansującemu po zakończeniu umowy jest uzależniona od tego czy umowa przewiduje przeniesienie własności przedmiotu leasingu na korzystającego, czy nie przewiduje takiej możliwości.

W przypadku leasingu finansowego odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający, stosując zasady określone w art. 32 i 33 ustawy o rachunkowości. Jak stanowi art. 32 ust. 2 tej ustawy przy ustalaniu okresu amortyzacji i rocznej stawki amortyzacyjnej uwzględnia się okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego, na określenie którego wpływają w szczególności:

1) liczba zmian, na których pracuje środek trwały;

2) tempo postępu techniczno-ekonomicznego;

3) wydajność środka trwałego mierzona liczbą godzin jego pracy lub liczbą wytworzonych produktów albo innym właściwym miernikiem;

4) prawne lub inne ograniczenia czasu używania środka trwałego;

5) przewidywana przy likwidacji cena sprzedaży netto istotnej pozostałości środka trwałego.

Ponadto, według wskazówek zawartych w pkt 7.3 Krajowego Standardu Rachunkowości nr 5 "Leasing, najem, dzierżawa", jeżeli umowa leasingu nie przewiduje, aby korzystający uzyskał na moment zakończenia okresu leasingu tytuł własności przedmiotu umowy, to dany składnik aktywów wymaga w całości zamortyzowania przez okres leasingu lub okres ekonomicznej użyteczności, jeżeli byłby on krótszy od okresu leasingu. W sytuacji natomiast gdy umowa przewiduje, że po jej zakończeniu korzystający uzyska tytuł własności przedmiotu leasingu (bez dodatkowej opłaty lub za opłatę końcową), dany składnik aktywów amortyzuje się przez okres jego ekonomicznej użyteczności, zgodnie z zasadami amortyzacji (metoda, stawka) stosowanymi przez korzystającego do podobnych własnych składników aktywów. Najogólniej mówiąc okres amortyzacji uzależniony jest od faktu przeniesienia prawa własności na korzystającego na moment zakończenia umowy leasingu.

Warunki umowy leasingu	Okres amortyzacji przedmiotu leasingu finansowego
Umowa leasingu nie przewiduje przeniesienia własności przedmiotu leasingu na korzystającego	Przedmiot leasingu amortyzuje się przez okres leasingu lub okres ekonomicznej użyteczności, jeżeli byłby on krótszy od okresu leasingu
Umowa leasingu przewiduje przeniesienie własności przedmiotu leasingu na korzystającego	Przedmiot leasingu amortyzuje się przez okres jego ekonomicznej użyteczności, zgodnie z zasadami amortyzacji stosowanymi przez korzystającego do podobnych własnych składników aktywów

Jeżeli umowa leasingu nie przewiduje przeniesienia własności przedmiotu leasingu na korzystającego, to korzystający - po zakończeniu okresu leasingu (spłacie zobowiązania z tytułu przedmiotu leasingu) - zwraca przedmiot leasingu finansującemu i zaprzestaje wykazywania tego składnika aktywów w swoich księgach. Zważywszy, że okres ekonomicznej użyteczności przedmiotu leasingu odpowiada wtedy okresowi umowy, lub jest od niego krótszy, to przedmiot leasingu powinien na moment zakończenia okresu leasingu być w pełni zamortyzowany.

Ewidencja księgowa zwrotu przedmiotu leasingu finansującemu, gdy umowa
nie przewiduje przeniesienia własności przedmiotu leasingu na korzystającego

1. LT - wyksięgowanie przedmiotu leasingu z ewidencji środków trwałych z tytułu zwrotu finansującemu:

- Wn konto 07-1 "Umorzenie środków trwałych",
- Ma konto 01 "Środki trwałe".

Inaczej będzie, gdy umowa przewiduje, że po jej zakończeniu korzystający uzyska tytuł własności przedmiotu leasingu, ale korzystający po zakończeniu okresu leasingu nie skorzystał z prawa wykupu. Składnik aktywów na moment zakończenia okresu leasingu może nie być w pełni zamortyzowany. W tym przypadku zwrot finansującemu przedmiotu leasingu ujmuje się na koncie pozostałych kosztów operacyjnych, w jego wartości netto, jako likwidację środka trwałego.

Ewidencja księgowa zwrotu przedmiotu leasingu finansującemu, gdy umowa
przewiduje przeniesienie własności przedmiotu leasingu na korzystającego

1. LT - wyksięgowanie przedmiotu leasingu z ewidencji środków trwałych z tytułu zwrotu finansującemu:

a) kwota dotychczasowych odpisów amortyzacyjnych:

- Wn konto 07-1 "Odpisy umorzeniowe środków trwałych",
- Ma konto 01 "Środki trwałe",

b) niezamortyzowana wartość przedmiotu leasingu:

- Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne",
- Ma konto 01 "Środki trwałe".

Ewentualne saldo Ma lub Wn konta 24-9/2 "Rozrachunki z finansującym z tytułu przedmiotu leasingu" odnosi się odpowiednio na pozostałe koszty operacyjne lub pozostałe przychody operacyjne.