Wykup maszyny z leasingu finansowego z zamiarem jej sprzedaży w tym samym miesiącu

Firma budowlana wykupiła z leasingu maszynę za kwotę przewidzianą w umowie leasingu (bilansowo – finansowego, a podatkowo – operacyjnego). W momencie zakupu firma miała już nabywcę na tę maszynę. Maszyna została sprzedana w tym samym miesiącu za kwotę wielokrotnie wyższą. Jak powinno przebiegać księgowanie zakupu i sprzedaży tej maszyny?

W przypadku umowy leasingu, stanowiącej dla celów bilansowych umowę leasingu finansowego, przedmiot tej umowy wykazywany jest w księgach rachunkowych korzystającego jako składnik aktywów trwałych podlegających amortyzacji, a drugostronnie jako zobowiązanie wobec finansującego (leasingodawcy). Odpisów amortyzacyjnych od przedmiotu leasingu dokonuje korzystający, stosując zasady określone w art. 32 i 33 ustawy o rachunkowości.

Na temat rozliczenia leasingu finansowego
w księgach rachunkowych można przeczytać
w serwisie www.leasingfinansowy.pl

Jeżeli umowa przewiduje, że po jej zakończeniu korzystający uzyska tytuł własności przedmiotu leasingu, to cenę wykupu uwzględnia się w jego wartości początkowej i amortyzuje się go przez okres ekonomicznej użyteczności, zgodnie z zasadami amortyzacji (metoda, stawka) stosowanymi przez korzystającego do podobnych własnych składników aktywów.

W momencie nabycia przedmiotu leasingu bilansowo – finansowego za opłatę końcową jest on w dalszym ciągu wykazywany w aktywach trwałych korzystającego, który kontynuuje dokonywanie od niego odpisów amortyzacyjnych. Opłata końcowa stanowi w całości część kapitałową i służy spłacie zobowiązania z tytułu nabycia przedmiotu leasingu. Nie zwiększa ona wartości środka trwałego. Ewentualna nadwyżka spłat nad kwotą zobowiązania obciąża pozostałe koszty operacyjne. Na sposób ujęcia w księgach przedmiotu leasingu w momencie jego wykupu nie ma wpływu fakt, że jednostka ma zamiar go sprzedać w tym samym miesiącu.

W księgach rachunkowych wykup przedmiotu leasingu finansowego można ująć w sposób następujący:

1. Faktura z tytułu wykupu przedmiotu umowy leasingu:

a) wartość netto – zarachowanie opłaty końcowej jako spłaty
części kapitałowej:

– Wn konto 24-9/2 "Rozrachunki z finansującym z tytułu
przedmiotu leasingu",
– Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu",

b) kwota VAT podlegającego odliczeniu:

– Wn konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie",
– Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu",

c) wartość ogółem opłaty końcowej:

– Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",
– Ma konto 24-9/1 "Rozrachunki bieżące z finansującym".

2. WB – zapłata za fakturę:

– Wn konto 24-9/1 "Rozrachunki bieżące z finansującym",
– Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący".

Podejście to jest zgodne z Krajowym Standardem Rachunkowości nr 5 "Leasing, najem i dzierżawa" (KSR nr 5), stanowiącym załącznik do uchwały nr 16/11 Komitetu Standardów Rachunkowości z dnia 13 grudnia 2011 r., opublikowanym w Dz. Urz. Min. Fin. nr 9, poz. 52 (por. pkt VI.10 KSR nr 5).

Sprzedaż wykupionego wcześniej z leasingu składnika majątku, w sytuacji gdy kwotę wykupu uwzględniono w jego wartości początkowej, należy traktować jak sprzedaż środka trwałego. Wykupiony przedmiot leasingu do momentu sprzedaży może bowiem nadal figurować w ewidencji środków trwałych jednostki.

Przychód ze sprzedaży takiego składnika majątku wskazane jest zaewidencjonować na zwiększenie pozostałych przychodów operacyjnych (art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. b ustawy o rachunkowości). Podstawą ewidencji będzie wystawiona przez jednostkę faktura sprzedaży, którą można ująć w księgach zapisem:

a) wartość netto sprzedaży:

– Ma konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne",

b) VAT należny:

– Ma konto 22-2 "Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu
VAT należnego",

c) wartość brutto należności:

– Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki".

Należy przy tym pamiętać, iż pod datą wydania sprzedanego środka trwałego kupującemu należy wyksięgować go z ewidencji bilansowej. Niezamortyzowaną wartość takiego składnika majątku zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych.

Przykład

I. Założenia:

1. Po zakończeniu umowy leasingu finansowego dla celów bilansowych, a dla celów podatkowych – operacyjnego, jednostka wykupiła przedmiot tej umowy (maszynę budowlaną).

2. Umowa leasingu przewidywała, że korzystający uzyska tytuł własności przedmiotu leasingu, w związku z czym cenę wykupu uwzględniono w jego wartości początkowej, którą ustalono na kwotę: 200.000 zł. Opłata końcowa wyniosła: 1.722 zł (w tym VAT: 322 zł).

3. Jednostka sprzedała maszynę za kwotę: 147.600 zł (w tym VAT: 27.600 zł) w tym samym miesiącu, w którym wykupiła ją z leasingu. W momencie sprzedaży maszyny jej dotychczasowe umorzenie wynosiło: 160.000 zł.

II. Dekretacja:

Opis operacji	Kwota	Konto
Opis operacji	Kwota	Wn	Ma
1. FZ – faktura za opłatę końcową:
a) wartość brutto faktury	1.722 zł	30	24-9/1
b) VAT naliczony podlegający odliczeniu	322 zł	22-1	30
c) opłata końcowa netto – zarachowanie opłaty końcowej jako spłaty części kapitałowej: 1.722 zł – 322 zł =	1.400 zł	24-9/2	30
2. WB – zapłata za fakturę końcową	1.722 zł	24-9/1	13-0
3. FS – faktura dokumentująca sprzedaż maszyny budowlanej:
a) wartość brutto faktury	147.600 zł	24
b) VAT należny	27.600 zł		22-2
c) wartość sprzedaży netto: 147.600 zł – 27.600 zł =	120.000 zł		76-0
4. LT – wyksięgowanie maszyny z ewidencji środków trwałych:
a) dotychczasowe umorzenie	160.000 zł	07-1
b) wartość nieumorzona: 200.000 zł – 160.000 zł =	40.000 zł	76-1
c) wartość początkowa środka trwałego	200.000 zł		01