leasing finansowy, umowa leasingu, przedmiot leasingu, opłata leasingowa
lupa
A A A

Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 17 (497) z dnia 1.09.2019

Wykup samochodu z leasingu finansowego w księgach korzystającego

1. Wykup i sprzedaż przedmiotu leasingu, gdy w jego wartości początkowej zawarto kwotę wykupu

Wykupiliśmy samochód z leasingu operacyjnego. Jak powinna wyglądać ewidencja księgowa wykupu, w sytuacji gdy leasing samochodu w księgach rachunkowych rozliczany jest jako leasing finansowy, a kwota wykupu wraz z 50% VAT zwiększyła wartość początkową tego samochodu i została zamortyzowana?

Jeżeli jednostka używa w swojej działalności obce środki trwałe na podstawie umowy, która spełnia co najmniej jeden z siedmiu warunków określonych w art. 3 ust. 4 ustawy o rachunkowości, to przedmiot umowy wykazuje w swoich księgach rachunkowych jako składnik aktywów trwałych, a drugostronnie jako zobowiązanie finansowe. W świetle przepisów ustawy o rachunkowości jest to tzw. leasing finansowy. Odpisów amortyzacyjnych od przedmiotu takiego leasingu dokonuje korzystający w oparciu o zasady określone w art. 32 i 33 ustawy o rachunkowości.

W księgach rachunkowych korzystającego sposób rozliczenia wykupu środka trwałego z leasingu uznanego za finansowy dla celów bilansowych zależy od tego czy opłatę za wykup (opłatę końcową) uwzględniono w jego wartości początkowej, czy też nie. Jeśli kwotę wykupu uwzględniono w wartości początkowej, tak jak w przypadku opisanym w pytaniu, to opłatę poniesioną z tego tytułu rozlicza się z częścią kapitałową. Oznacza to, że będzie ona zaksięgowana na spłatę zobowiązania z tytułu leasingu.

Ewidencja księgowa faktury wykupu przedmiotu leasingu finansowego,
w sytuacji gdy kwota wykupu została uwzględniona w wartości początkowej

1. Faktura dokumentująca wykup przedmiotu leasingu:
   a) wartość brutto faktury (wartość opłaty końcowej):
      - Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",
      - Ma konto 24-9/1 "Rozrachunki z finansującym - bieżące",
   b) VAT naliczony podlegający odliczeniu:
      - Wn konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie",
      - Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu",
   c) wartość netto faktury:
      - Wn konto 24-9/2 "Rozrachunki z finansującym z tytułu przedmiotu leasingu",
      - Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu".

Powyższy sposób ewidencji wynika z Krajowego Standardu Rachunkowości nr 5 "Leasing, najem i dzierżawa" (KSR nr 5). Co istotne w momencie wykupu nie zmienia się wartości początkowej środka trwałego, a odpisy amortyzacyjne są kontynuowane na dotychczasowych zasadach, przez oszacowany okres ekonomicznej użyteczności.

Warto w tym miejscu wskazać, iż prawo do odliczenia VAT z faktury dokumentującej wykup samochodu osobowego z leasingu operacyjnego przysługuje podatnikowi na tych samych zasadach, jak w przypadku "zwykłego" zakupu samochodu. Zasadniczo podatnik będzie mógł odliczyć 50% VAT z faktury dokumentującej zakup samochodu osobowego.

W miesiącu wykupu samochodu z leasingu dokonaliśmy jego sprzedaży. Jak ująć taką sprzedaż w księgach rachunkowych? W której pozycji rachunku zysków i strat zaprezentować przychód ze sprzedaży samochodu?

Z pytania wynika, że jednostka sprzedała leasingowany samochód w miesiącu jego wykupu. W sytuacji gdy kwotę wykupu uwzględniono w wartości początkowej tego samochodu, jego sprzedaż należy traktować jak sprzedaż środka trwałego. Przychód ze sprzedaży takiego składnika majątku ewidencjonuje się na zwiększenie pozostałych przychodów operacyjnych (por. art. 3 ust. 1 pkt 32 lit b ustawy o rachunkowości). Co ważne, pod datą wydania kupującemu sprzedanego środka trwałego należy środek ten wyksięgować z ewidencji bilansowej, a w przypadku wystąpienia niezamortyzowanej wartości tego składnika majątku, odnieść ją w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych.

Z kolei w rachunku zysków i strat wykazuje się wynik ze zbycia środków trwałych, nie zaś odrębnie przychody i koszty, tak jak w księgach rachunkowych. Wynik ten (zysk lub stratę) ustala się jako różnicę pomiędzy przychodami uzyskanymi ze zbycia środków trwałych a poniesionymi w związku z tym kosztami. W sytuacji gdy przychód uzyskany ze sprzedaży środka trwałego jest wyższy od kosztów związanych z tą sprzedażą, jednostka w rachunku zysków i strat wykaże zysk ze sprzedaży. Natomiast jeśli koszty związane ze sprzedażą środka trwałego są wyższe od przychodów ze sprzedaży, jednostka wykaże stratę na sprzedaży. W zależności od załącznika do ustawy o rachunkowości, według którego jednostka sporządza rachunek zysków i strat, wynik ze zbycia środka trwałego jednostka wykaże w pozycjach wymienionych w tabeli.

Rachunek zysków i strat
Załącznik nr 1
(dla jednostek innych
niż banki, zakłady
ubezpieczeń
i zakłady reasekuracji)
Wariant kalkulacyjny:
zysk - G.I. Zysk z tytułu rozchodu niefinansowych aktywów trwałych
strata - H.I. Strata z tytułu rozchodu niefinansowych aktywów trwałych
Wariant porównawczy:
zysk - D.I. Zysk z tytułu rozchodu niefinansowych aktywów trwałych
strata - E.I. Strata z tytułu rozchodu niefinansowych aktywów trwałych
Załącznik nr 4
(dla jednostek mikro)
zysk - C. Pozostałe przychody i zyski, w tym aktualizacja wartości aktywów
strata - D. Pozostałe koszty i straty, w tym aktualizacja wartości aktywów
Załącznik nr 5
(dla jednostek małych)
Wariant kalkulacyjny:
zysk - F. Pozostałe przychody operacyjne, w tym aktualizacja wartości aktywów niefinansowych
strata - G. Pozostałe koszty operacyjne, w tym aktualizacja wartości aktywów niefinansowych
Wariant porównawczy:
zysk - D. Pozostałe przychody operacyjne, w tym aktualizacja wartości aktywów niefinansowych
strata - E. Pozostałe koszty operacyjne, w tym aktualizacja wartości aktywów niefinansowych

Zwracamy uwagę, iż sprzedaż samochodu osobowego wykupionego uprzednio z leasingu podlega opodatkowaniu VAT według stawki podstawowej, wynoszącej 23%. Przy czym sprzedając samochód osobowy, wykupiony wcześniej z leasingu w tzw. okresie korekty, jednostka będzie mogła odzyskać nieodliczony VAT od jego wykupu (przynajmniej jego część - z uwagi na odliczanie 50% VAT), poprzez korektę VAT naliczonego. Korekty tej będzie mogła dokonać w odpowiedniej proporcji do pozostałego okresu korekty. Okres korekty, licząc od miesiąca, w którym odpowiednio nabyto, dokonano importu lub oddano do używania pojazd samochodowy (tu: wykupiono z leasingu), wynosi:

  • 60 miesięcy - gdy wartość początkowa samochodu przekracza 15.000 zł,
     
  • 12 miesięcy - gdy wartość początkowa samochodu nie przekracza 15.000 zł.

Korekty tej dokonuje się w deklaracji VAT za okres rozliczeniowy (miesiąc/kwartał), w którym sprzedano samochód, w kwocie proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty (por. art. 90b ustawy o VAT).

Przykład

I. Założenia:

  1. Jednostka wykupiła samochód z leasingu bilansowo - finansowego, a podatkowo - operacyjnego. Umowa leasingu przewidywała uzyskanie przez korzystającego tytułu własności przedmiotu leasingu. W związku z tym cenę wykupu uwzględniono w wartości początkowej, która wyniosła: 80.000 zł. Opłata końcowa wyniosła: 2.460 zł (w tym VAT: 460 zł).
     
  2. W tym samym miesiącu, w którym nastąpił wykup, jednostka sprzedała samochód za kwotę: 61.500 zł (w tym VAT: 11.500 zł). W momencie sprzedaży umorzenie samochodu wynosiło: 70.000 zł.

II. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. FZ - faktura za opłatę końcową:      
   a) wartość brutto faktury 2.460 zł 30 24-9/1
   b) VAT naliczony podlegający odliczeniu: 460 zł × 50% =  230 zł 22-1 30
   c) zarachowanie opłaty końcowej netto jako spłaty części kapitałowej:
        2.460 zł - 230 zł = 
2.230 zł 24-9/2 30
2. WB - zapłata za fakturę końcową 2.460 zł 24-9/1 13-0
3. FS - faktura dokumentująca sprzedaż samochodu:      
   a) wartość brutto faktury 61.500 zł 24  
   b) VAT należny 11.500 zł   22-2
   c) wartość sprzedaży netto 50.000 zł   76-0
4. LT - wyksięgowanie samochodu z ewidencji środków trwałych:      
   a) wartość początkowa środka trwałego 80.000 zł   01
   b) dotychczasowe umorzenie 70.000 zł 07-1  
   c) wartość nieumorzona: 80.000 zł - 70.000 zł =  10.000 zł 76-1  

III. Księgowania:

Wykup i sprzedaż przedmiotu leasingu, gdy w jego wartości początkowej zawarto kwotę wykupu

2. Rozliczenie leasingu, w sytuacji gdy kwoty wykupu nie uwzględniono w wartości początkowej

Wykupiliśmy maszynę z leasingu bilansowo - finansowego, a podatkowo - operacyjnego. Opłata końcowa nie została jednak uwzględniona w wartości początkowej tego środka trwałego. Jak powinna przebiegać w takiej sytuacji ewidencja wykupu przedmiotu leasingu?

Ustawa o rachunkowości oraz KSR nr 5 nie określają jak powinna przebiegać ewidencja księgowa w przypadku, gdy jednostka nie uwzględniła wartości wykupu w wartości początkowej przedmiotu leasingu finansowego. W praktyce gospodarczej można spotkać różne rozwiązania ewidencyjne tego problemu. Jednostka powinna sama dokonać wyboru, które rozwiązanie będzie dla niej odpowiednie.

W sytuacji opisanej w pytaniu wykup przedmiotu leasingu można ująć w księgach rachunkowych w sposób następujący:

1) wartość wynikającą z faktury wykupu maszyny (której cena wykupu nie została pierwotnie uwzględniona w wartości początkowej) można odnieść w momencie wykupu na zwiększenie wcześniej określonej wartości początkowej, zapisem: Wn konto 01, Ma konto 30, lub

2) w ramach uproszczenia, na podstawie art. 4 ust. 4 ustawy o rachunkowości, nieumorzoną wartość leasingowanego środka trwałego można odnieść w pozostałe koszty operacyjne, a do ewidencji bilansowej wprowadzić nowy środek o nowej wartości początkowej wynikającej z faktury wykupu (w sposób przedstawiony na przykładzie liczbowym); przy czym jeśli wykupiony przedmiot leasingu nie spełnia kryteriów do uznania go za środek trwały (np. ze względu na jego niską wartość), to jego wartość można odnieść jednorazowo w koszty, zapisem: Wn konto zespołu 4 lub 5, Ma konto 30.

Co istotne, zastosowanie dla celów bilansowych rozwiązania polegającego na ustaleniu nowej wartości początkowej (ww. pkt 2) będzie zgodne z rozwiązaniem stosowanym dla celów podatkowych. Dla celów podatkowych bowiem wykup przedmiotu używanego dotychczas na podstawie leasingu operacyjnego jest odrębnym od samej umowy leasingu zdarzeniem prawnym, tj. umową sprzedaży. Podatnik, który wykupuje środek trwały z leasingu operacyjnego, ustala jego wartość początkową na podstawie art. 22g ust. 3 updof lub art. 16g ust. 3 updop, czyli według ceny nabycia.

Przykład

I. Założenia:

  1. Jednostka wykupiła maszynę z leasingu bilansowo - finansowego, a podatkowo - operacyjnego. Początkowo jednostka nie zamierzała wykupić jej na własność, dlatego ceny wykupu nie uwzględniła w wartości początkowej maszyny w chwili wprowadzenia jej do ewidencji bilansowej środków trwałych. Wartość początkowa maszyny w kwocie: 200.000 zł została w całości odniesiona w koszty poprzez odpisy amortyzacyjne przez okres umowy leasingu (tj. przez 5 lat).
     
  2. Po zakończeniu umowy leasingu jednostka nabyła maszynę za cenę wykupu wynoszącą: 18.450 zł (w tym VAT: 3.450 zł). W momencie wykupu wyksięgowała maszynę z ewidencji bilansowej i wprowadziła do niej nowy środek trwały o wartości początkowej określonej na fakturze wykupu. Ustaliła, że przewidywany okres ekonomicznej użyteczności wykupionej maszyny wynosi 5 lat, zatem roczna stawka amortyzacji wynosi: 20%. Jednostka prowadzi ewidencję kosztów wyłącznie na kontach zespołu 4.

II. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. PK - wyksięgowanie maszyny z ewidencji bilansowej (po zakończeniu umowy leasingu) 200.000 zł 07-1 01
2. FZ - wykup maszyny po zakończeniu umowy leasingu:      
   a) wartość brutto faktury 18.450 zł 30 24-9/1
   b) VAT naliczony podlegający odliczeniu 3.450 zł 22-1 30
3. OT - wprowadzenie wykupionej maszyny (nowego środka trwałego) do ewidencji bilansowej 15.000 zł 01 30
4. WB - zapłata za fakturę końcową 18.450 zł 24-9/1 13-0
5. PK - naliczenie miesięcznego odpisu amortyzacyjnego od wykupionej maszyny: (15.000 zł × 20%) : 12 m-cy =  250 zł 40-0 07-1

III. Księgowania:

Rozliczenie leasingu, w sytuacji gdy kwoty wykupu nie uwzględniono w wartości początkowej

www.LeasingFinansowy.pl - Wykup przedmiotu leasingu:

 Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz,
wejdź do serwisu
www.PodatekDochodowy.pl » www.PodatekVAT.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

październik 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
2
3
4
5
6
8
9
11
12
13
14
16
17
18
19
20
22
23
24
26
27
28
29
30
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
PODATEK DOCHODOWY - przychody, koszty, środki trwałe, amortyzacja, leasing
PODATEK VAT - zasady rozliczania i weryfikacji

Przepisy prawne

Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone

Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.