Opcja na koniec leasingu

Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą od trzech lat korzysta z leasingu finansowego samochodu dostawczego. Umowa została zawarta na okres 5 lat. Czy po upływie tego czasu korzystający może wystąpić o przepisanie na niego własności pojazdu?

To zależy do tego, czy w samej umowie leasingu lub w dodatkowym porozumieniu strony zastrzegły tzw. opcję zakupu, która umożliwia nabycie własności przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy. Finansujący nie ma jednak obowiązku zastrzegać tego rodzaju opcji dla korzystającego (leasingobiorcy). Brak tego rodzaju postanowienia znacznie jednak zawęża krąg zainteresowanych daną formą finansowania środków transportu, jaką jest leasing.

Warto wspomnieć, iż sama opcja zakupu nie przesądza jeszcze o finansowym (kapitałowym) czy operacyjnym charakterze leasingu. Zarówno w jednym, jak i drugim rodzaju leasingu spotkać można opcje zakupu, choć w leasingu finansowym (kapitałowym) jest to swego rodzaju standard. Niemniej opcja zakupu nie stanowi elementu przedmiotowo istotnego umowy leasingu, w związku z czym jej ważność nie zależy od tego rodzaju klauzuli.

Tzw. opcja zakupu w umowie leasingu może przybierać różne formy. Przepisy Kodeksu cywilnego regulują wyłącznie sytuację, w której finansujący (leasingodawca) zobowiązał się, bez dodatkowego świadczenia, przenieść na korzystającego własność rzeczy po upływie oznaczonego w umowie czasu trwania leasingu. Wówczas, stosownie do przepisu art. 709¹⁶ Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 ze zm.), korzystający może żądać przeniesienia własności rzeczy w terminie miesiąca od upływu tego czasu, chyba że strony uzgodniły inny termin.

Możliwe są także i inne rozwiązania w kwestii ewentualnego przejścia własności leasingowanej rzeczy z finansującego na korzystającego po wygaśnięciu umowy leasingu. W praktyce często stosowanym rozwiązaniem jest przyznanie korzystającemu, który wywiązał się ze swych obowiązków nałożonych umową, zwłaszcza w zakresie spłaty rat leasingowych, roszczenia o przeniesienie własności samochodu po zakończeniu leasingu w zamian za określoną kwotę.

Odpowiednikiem tego roszczenia jest leżący po stronie leasingodawcy obowiązek zawarcia umowy przenoszącej własność auta. W razie jego niewykonania, korzystający mógłby uzyskać w sądzie wyrok stwierdzający obowiązek leasingodawcy do złożenia oznaczonego oświadczenia woli, który jednocześnie zastępowałby to oświadczenie (art. 64 K.c.).