A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 11 (946) z dnia 10.04.2017

Wycofanie z działalności gospodarczej samochodu użytkowanego na podstawie umowy leasingu finansowego - skutki w VAT

Wykorzystywaliśmy w działalności gospodarczej i do celów prywatnych samochód osobowy na podstawie umowy leasingu finansowego. Po spłaceniu wszystkich rat samochód ten chcemy przekazać osobie fizycznej (synowi właściciela). Jakie skutki w VAT powstaną w ww. sytuacji, skoro od zakupu (leasingu) odliczyliśmy VAT?

Ponieważ od zakupu (leasingu) samochodu, o którym mowa w pytaniu, podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT, wycofanie tego samochodu z działalności gospodarczej (tu: przekazanie synowi właściciela) będzie opodatkowane VAT.

Leasing finansowy jako odpłatna dostawa towarów

Generalnie opodatkowaniu VAT podlegają czynności odpłatne - w tym m.in. odpłatna dostawa towarów. Przez odpłatną dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również m.in. wydanie towarów na podstawie umowy leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione (art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT).

Przez umowy leasingu lub inne umowy o podobnym charakterze, o których mowa, należy rozumieć umowy, w wyniku których, zgodnie z przepisami o podatku dochodowym, odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający (oraz umowy leasingu w rozumieniu tych przepisów, których przedmiotami są grunty).

W przypadku leasingu finansowego odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający. Jeżeli przedmiotem ww. leasingu jest towar (np. samochód), to dla celów VAT są spełnione wszystkie warunki do uznania takiego leasingu za odpłatną dostawę towaru. Dla nabywcy natomiast jest to zakup towaru.

Oddanie samochodu w leasing finansowy powinno być więc udokumentowane tak jak każda inna dostawa towaru. Faktura powinna być więc wystawiona "z góry" na całą wartość transakcji (obejmującej wszystkie raty leasingowe - zarówno część kapitałową, jak i odsetkową). Leasingobiorca (nabywca) może natomiast odliczyć VAT z takiej faktury na zasadach ogólnych, tj. odliczenie VAT przysługuje pod warunkiem, że przedmiot leasingu jest wykorzystywany do czynności opodatkowanych. Trzeba też dodatkowo pamiętać, że w przypadku m.in. samochodów osobowych wykorzystywanych do działalności gospodarczej i do celów prywatnych odliczenie VAT jest limitowane (obecnie - do wysokości 50% kwoty VAT wykazanej w fakturze) - takie ograniczenie powinien był zastosować również Czytelnik (w pytaniu wskazano bowiem, że samochód był wykorzystywany także do celów prywatnych).

Nadmieniamy, że inaczej rozliczany jest leasing operacyjny (uznawany dla celów VAT za odpłatne świadczenie usług). Tę kwestię tu jednak pomijamy - nie dotyczy ona bowiem pytania Czytelnika.

Wycofanie samochodu z działalności gospodarczej

Ponieważ z tytułu nabycia (tu: leasingu) samochodu Czytelnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT, wycofanie tego samochodu z firmy (tu: w celu przekazania synowi właściciela) należy opodatkować (stosując stawkę 23%). Nie ma znaczenia, że od zakupu pojazdu podatnik odliczył tylko część VAT (50% kwoty podatku z faktury leasingowej - w związku z wykorzystywaniem samochodu do celów firmowych i prywatnych).

Za podstawę opodatkowania należy przyjąć cenę nabycia samochodu, określoną w momencie jego wycofania z firmy (art. 29a ust. 2 ustawy o VAT), tj. w uproszczeniu mówiąc - cenę rynkową.

Warto tu wspomnieć, że w związku z wycofaniem samochodu z firmy podatnik będzie miał prawo "odzyskania" części nieodliczonego VAT od zakupu samochodu - poprzez korektę VAT, pod warunkiem, że nie upłynął jeszcze tzw. okres korekty. Okres ten wynosi 60 miesięcy (dotyczy pojazdów o wartości początkowej przekraczającej 15.000 zł) i liczy się go od miesiąca nabycia (importu itp.) pojazdu.

Korekty należy dokonać w miesiącu, w którym nastąpiło wycofanie ww. samochodu z firmy, w kwocie proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty. Sposób ustalenia kwoty korekty VAT pokazano na przykładzie.

Przykład

Podatnik kupił samochód osobowy (w ramach leasingu finansowego) w styczniu 2015 r. Kwota VAT wykazana w fakturze zakupu wynosiła 24.000 zł. W związku z zamiarem wykorzystywania samochodu do celów firmowych i prywatnych od zakupu podatnik odliczył 50% kwoty VAT wykazanej w fakturze (tj. 12.000 zł).

Po zakończeniu umowy leasingu (w marcu 2017 r.) podatnik wycofał ten samochód z firmy i przekazał synowi. Od ww. przekazania podatnik wykazał VAT należny. Jednocześnie podatnik może "odzyskać" część nieodliczonego VAT od zakupu ww. pojazdu. Podatnik ustalił więc:

okres korekty: styczeń 2015 r. - grudzień 2019 r. (60 miesięcy),
okres pozostały do końca okresu korekty (tj. licząc od miesiąca wycofania pojazdu z firmy): marzec 2017 r. - grudzień 2019 r. (34 miesiące),
kwota korekty VAT: 12.000 zł (kwota nieodliczonego VAT od zakupu) × 34/60 = 6.800 zł.

Kwotę 6.800 zł podatnik powinien wykazać w deklaracji VAT-7 za marzec br. w poz. 47. Zwiększy ona VAT naliczony za ten miesiąc.

Wycofanie z działalności gospodarczej samochodu użytkowanego na podstawie umowy leasingu finansowego